علی (ع) و فالوده‌ خوردن با ایرانیان

علی (علیه اسلام) بر پایه‌ی برخی گزارش‌های تاریخی رابطه‌ی صمیمانه‌ای با ایرانیان داشته است. برای مثال، در تاریخ بغداد، نوشته‌ی خطیب بغدادی (درگذشت ۴۶۳ق)، روایتی از اسماعیل پسر حماد نوه‌ی امام ابوحنیفه (نعمان بن ثابت) آمده است که می‌گوید ایرانیان برای علی (ع) فالوده (پالوده) آماده کردند. بر پایه‌ی این گزارش تاریخی، پدربزرگ ابوحنیفه برای امام علی (ع) فالوده (فالوذج) آورد و آن حضرت این خوراکی ایرانی را ‌پسندید. نیاکان ابوحنیفه در دوره‌ی ساسانیان مرزبانان شرق ایران بودند.

«من اسماعیل پسر حماد پسر نعمان پسر ثابت پسر نعمان پسر مرزبان از فرزندان آزاده‌ی ایران هستم و هرگز به اسارت و بندگی نیفتادیم. نیای من (یعنی ابوحنیفه نعمان بن ثابت) در سال هشتاد هجری زاده شد و پدرش ثابت در کودکی به خدمت علی بن ابی‌طالب (ع) رسید و آن حضرت برای او و ذریه‌ی او دعای خیر و برکت فرمود و ما از خداوند مسئلت داریم که دعای علی (ع) را درباره‌ی ما مستجاب فرماید. اسماعیل گفت نعمان بن مرزبان پدر همین ثابت بود که در روز نوروز به علی بن ابی‌طالب (ع) پالوده هدیه کرد و آن حضرت فرمود: نوروزنا کُل یوم (یعنی هر روز ما را نوروز گردانید) و برخی گفته‌اند که آن در جشن مهرگان بود و حضرت فرمود: مهرجونا کُل یوم (یعنی هر روز ما را مهرگان گردانید).»

درباره‌ی ابوحنیفه

نیاکان امام ابوحنیفه (نعمان بن ثابت) از دوره‌ی ساسانیان مرزبانی شرق ایران را برعهده داشتند. اما خود او در سال ۸۰  قمری در شهر کوفه زاده شد. ابوحنیفه در فقه از برجستگان روزگار خود شد، اما منصب قضاوت را از خلفای اموی و عباسی نپذیرفت. او به اتهام گرایش به زیدیه و پشتیبانی از جنبش نفس زکیه به زندان بغداد افتاد. در آن‌جا به سبب آسیب تازیانه و سختی زندان در سال ۱۵۰ قمری جان سپرد.

در شرح حال ابوحنیفه جدا از علم و پرهیزکاری و ثبات قدم، به خوش‌خویی و خوش‌بویی او اشاره شده است. نوشته‌اند: «وی مردی خوش‌منظر و خوش‌لباس و خوش‌بو و خوش‌سخن و نیک‌محضر بود. به‌خصوص اهتمام او به بوی خوش به‌ حدی بوده است که در این باره به مبالغه می‌گفته‌اند او هر گاه از خانه‌اش بیرون می‌آمد مردم پیش از دیدن خود او از بوی عطرش آگاه می‌شدند که او از خانه بیرون آمده است.»

منبع:

محمدی ملایری، محمد. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی. تهران: توس، ۱۳۸۰ (جلد سوم، ص۲۵۹-۲۶۰ و ۳۶۸)

لغت‌نامه‌ دهخدا

پالوده: صاف و پاک شده. نام حلوایی که از عسل و بادام و نشاسته کنند. امروز پالوده رشته‌های باریکی است از نشاسته‌ی پخته که در برف یا یخ قلیه ریزند و شکر یا شیرینی دیگر بران افزایند.

عبارت‌های مرتبط